| نظرات (0)
حتما در مكان هاي تاريخي ايران گچ بري هاي زيبا و بي نظيري ديده ايد. يكي از جنبه هاي معماري كه باعث زيبايي خانه و ساختمان مي شود گچ بري است. گچبري ديوار ، گچبري سقف و گچبري ستون و سر ستون به طور كلي سه نوع گچ كاري هستند كه به گچ كاري قسمت هاي مختلف خانه مانند گچ كاري ديوار پذيرايي، گچ كاري ستون آشپزخانه و گچ كاري سقف اتاق خواب تقسيم مي شوند. اينها گچ پيش ساخته و آماده استفاده يا گچ سنتي و گچ دستي هستند. در متن زير با انواع گچ كاري و كاربرد آن براي فضاهاي مختلف خانه آشنا مي شويم:
گچبري دور لوستر و لامپ روي لينك كليك كنيد.
https://gachboripersian.ir/%da%af%da%86%d8%a8%d8%b1%db%8c-%d8%af%d9%88%d8%b1-%d9%84%d9%88%d8%b3%d8%aa%d8%b1/
گچ چيست؟
گچ بري هنر برش، گود كردن و كشيدن روي گچ است كه در معماري ايراني از ارزش بالايي برخوردار است. گچ بري در قسمت هاي مختلف ساختمان از جمله گچ بري سقف، گچ بري ستون، گچ بري ستون آشپزخانه، گچ بري ستون مركز پذيرايي، گچ بري ستون وسط سالن، گچ كاري ديواري ستون و گچ آماده به كار دور لوستر مرسوم است.
گچ بري يكي از زيرشاخه هاي معماري است كه در مناطق و دوره هاي مختلف سبك ها و اشكال مختلفي داشته است. همانطور كه از نام گچ بري ديوارها و سقف ها مشخص است، عمده ترين ماده مورد استفاده در اين هنر گچ است.
هنر گچ بري در ايران و ساير كشورها رايج است. نمونه اي از كاربرد آن در كشورهاي ديگر كليساهاي باستاني است كه گچ بري سقف و گچ بري ستون ها به شكل چشم نوازي انجام مي شود. شكل پذيري و چسبندگي گچ دليل استفاده از اين ماده براي تزئين بنا بوده است.
تاريخچه گچ بري ديوارها و ستون ها
اكتشافات باستان شناسان نشان مي دهد كه تاريخ ساخت گچ بر تاريخ آجر مقدم است. گچ بري ديوار براي تزئين در شهرهاي ايران و عراق رايج است. اولين كساني كه در ايران از گچ بري ديوارها و سقف استفاده كردند هخامنشيان و بعدها ساسانيان بودند و اعراب اين هنر را در زمان فتح ايران آموختند.
در دوره ايلخاني هنر گچ بري به كمال رسيد. محراب هايي با انواع خطوط به ويژه انواع كوفي، استفاده از انواع گره هاي هندسي با نقوش سليمي توماري و سليمي ماري باعث پيشرفت هنر گچ بري در اين زمان شد.
از بهترين نمونه هاي گچبري مي توان به مسجد حيدريه قزوين، مسجد جامع ورامين و محراب مسجد اروميه اشاره كرد.
دوره تيموري دوره رسمي سازي و قاب بندي گچ بري ها و گچ بري هاي مقران است. از آثار اين دوره مي توان به مقرنس هاي سر مسجد ميدان كاشان، گچ بري هاي مدرسه خرگرد خواف و مقبره شيخ احمد جامي در تربت جام اشاره كرد.
در دوره صفويه هنر گچ بري وارد كاخ شاهان شد و مقرنس ها با عناصر مختلف به ويژه مقرنس هاي كچل و نيمه كچل با گل و گياه براي تزيين كاخ شاهان استفاده مي شد. از آثار اين دوره مي توان به كاخ هشت بهشت، ميدان بازار قيصريه، اصفهان و تالارهاي سلطنتي و موسيقي كاخ عالي قاپو اشاره كرد.
دوره گچ كاري ديوار و ستون در ايران
گچ بري اسلامي
معماري اسلامي يكي از بهترين شاخه هاي معماري است كه نمونه هايي از آن را در مساجد ديده ايم. در معماري اسلامي از گچ بري استفاده مي شود و نمونه هاي ظريفي از گچ بري سقف و ستون گچ بري از اين دوره به جا مانده است.
در نمونه‌هاي گچبري اسليمي معمولاً از پيكره يا چيزي به شكل انسان استفاده نمي‌شود و گچبري كلاسيك اسليمي بيشتر بر نقوش گل و گياه و طرح‌هاي اسليمي متمركز بوده است. مسجد فريومد سبزوار يكي از نمونه هاي بارز گچ بري سنتي اسلامي است كه از قرن سوم هجري به جاي مانده است.
گچبري سلجوقي
در دوره سلجوقيان عمدتاً از گچ بري سقف، گچ بري ستون و گچ بري ديوارها براي تزيين نماي داخلي استفاده مي شد. در گچ بري هاي سنتي دوره سلجوقي از خط كوفي و نقوش سليمي استفاده مي شد و يكي از نمونه هاي ظريف اين گچ بري در مسجد اردستان وجود دارد كه با خط كوفي انجام مي شود. نمونه ديگر مسجد و گنبد علوي در همدان است.
گچ بري دوره ايلخاني
پوشش سنتي در دوره ايلخاني پيشرفت زيادي كرد و حتي مي توان گفت كه به حد كمال خود رسيده است. در گچ بري هاي كلاسيك دوره ايلخاني، گره هاي هندسي با نقش هاي اسليمي، گل ها و برگ هاي توخالي و برجسته و خطوط كوفي، سلطاني، ديواني و رقعي.
استفاده شده است كه معماري اين دوره را با شكوه ساخته است.
مسجد حيدريه قزوين، مقبره بايزيد بسطامي در بسطام، محراب پير بكران در اصفهان و مسجد جامع اصفهان نمونه‌هايي از هنر گچ‌كاري بناهاي دوره ايلخاني هستند كه زيبايي گچ‌كاري در اين دوره را به ما نشان مي‌دهند.
:: موضوعات مرتبط:
:: برچسب‌ها:
،
خبرنامه پیامکی 
